Cuốn sách được viết bởi tác giả Walter Isaacson - bậc thầy tiểu sử - kể câu chuyện về những nhân vật đằng sau chiếc “kéo di truyền” đã đưa khoa học sự sống sang một kỷ nguyên mới. Câu chuyện bắt đầu khi Jennifer Doudna - nhà khoa học nữ nhận giải Nobel Hóa học 2020 - học lớp 6, trở về nhà và thấy trên giường có một cuốn sách mang tên “DNA: Hành trình khám phá chuỗi xoắn kép”. Khi lướt qua các trang sách, Doudna đã không thể rời mắt khỏi cuộc chạy đua để khám phá ra “mật mã” về sự sống và từ đó theo đuổi mơ ước trở thành một nữ khoa học gia.

Bà và các cộng sự đã biến sự tò mò về tự nhiên thành một phát minh có thể biến đổi loài người: CRISPR-Cas9 - một kỹ thuật có cái tên viết tắt không hề dễ nhớ cho phép cắt và thay đổi có chọn lọc những mẩu DNA. Nghiên cứu mang tính bước ngoặt này dựa trên khả năng phòng vệ do vi khuẩn tạo ra trong cuộc chiến hơn 1 tỷ năm chống lại virus, mở ra cánh cửa giúp nhân loại có khả năng kiểm soát các làn sóng virus trong tương lai – chặn đầu đại dịch bằng cách tầm soát và điều trị tốt hơn, thậm chí tạo ra những con người với khả năng miễn dịch mạnh mẽ.

Sự phát triển của CRISPR và cuộc chạy đua để tạo ra vắc-xin cho coronavirus đã thúc đẩy một cuộc cách mạng tiến bộ vĩ đại. Nếu nửa thế kỷ qua là kỷ nguyên kỹ thuật số, dựa trên vi mạch, máy tính và internet thì bây giờ chúng ta đang bước vào một cuộc cách mạng khoa học sự sống. Chúng ta có nên tận dụng sức mạnh tiến hóa mới này để giúp cho loài người ít bị nhiễm virus hơn, phòng chống trầm cảm, hay để tăng cường chiều cao, cơ bắp hoặc chỉ số thông minh cho con cái không? Cùng với khả năng mang đến những tiến bộ cho nhân loại, công cụ này cũng khiến các nhà khoa học đặt ra câu hỏi về mặt đạo đức của việc chỉnh sửa gen người.

Bằng cách kể câu chuyện về Jennifer Doudna, tác giả cũng hy vọng sẽ đưa ra một cái nhìn khác về cách thức hoạt động và những góc khuất của ngành khoa học. Điều gì thực sự xảy ra trong phòng thí nghiệm? Các khám phá phụ thuộc đến mức nào vào sự xuất sắc của các cá nhân, và khả năng làm việc nhóm trở nên quan trọng tới đâu? Sự cạnh tranh về giải thưởng và bằng sáng chế có làm suy yếu sự hợp tác khoa học không?

Minh Khai trân trọng giới thiệu