Lúa gạo là cây lương thực chính, đồng thời cũng là nguồn thu nhập chính cho hàng triệu hộ gia đình ở nông thôn Việt Nam. Tuy xuất khẩu lúa gạo đem lại một nguồn ngoại tệ đáng kể cho đất nước, thu nhập của ngành trồng lúa gạo vẫn rất thấp so với mặt bằng chung của xã hội. Mặc dù năng suất trên diện tích canh tác của Việt Nam được đánh giá là rất cao, năng suất lao động (NSLĐ) ngành lúa gạo lại thấp hơn rất nhiều so với trung bình cả nước và đang có xu hướng tăng chậm lại. Những năm gần đây, ngành lúa gạo của Việt Nam gặp nhiều khó khăn cả về điều kiện khí hậu, giá và thị trường xuất khẩu. Bên cạnh đó, các thách thức về biến đổi khí hậu, thiếu hụt nguồn nước, thoái hóa đất, v.v., đang ngày càng hiện rõ. Ngành nông nghiệp nói chung và ngành lúa gạo nói riêng cần đổi mới toàn bộ quá trình sản xuất để nâng cao NSLĐ và thu nhập của người nông dân. Để đạt được mục tiêu nói trên, việc rà soát hệ thống chính sách, thể chế và thực hiện những cải cách kịp thời là hết sức cần thiết.

BÁO CÁO RÀ SOÁT THỂ CHẾ CHUỖI GIÁ TRỊ LÚA GẠO có mục đích là xác định các rào cản về thể chế và chính sách trong sản xuất lúa gạo, từ đó đưa ra các khuyến nghị chính sách để góp phần nâng cao năng suất lao động, khả năng cạnh tranh và thu nhập của người nông dân trong ngành lúa gạo. Báo cáo đề cập đến thể chế trong toàn bộ quá trình sản xuất và phân phối lúa gạo, tuy có mức độ đậm, nhạt khác nhau ở từng công đoạn hoặc yếu tố sản xuất khác nhau.

Minh Khai trân trọng giới thiệu.